«Η Βόνιτσα και η ιστορία της»

Σε μία πολύ όμορφη εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην κεντρική πλατεία της Βόνιτσας την Τετάρτη 5 Αυγούστου, ο σύλλογος των εν Αθήναις Βονιτσάνων «Ο ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ» παρουσίασε το βιβλίο «Η ΒΟΝΙΤΣΑ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ» και βράβευσε την ομάδα μπάσκετ του Αθλητικού Ομίλου Βόνιτσας για την άνοδό του στην Γ’ Εθνική κατηγορία. Στην εκδήλωση πήρε μέρος και το χορευτικό ενηλίκων του Δήμου Ανακτορίου, αλλά και το ροκ συγκρότημα Foxrot.
H αρχή έγινε με την παρουσίαση του βιβλίου από τον πρόεδρο του συλλόγου κύριο Κωνσταντίνο Τσαβαλά. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί πως το βιβλίο είχε ξανά παρουσιαστεί τον Αύγουστο του 2008 και πάλι στην Βόνιτσα, αλλά αυτή την φορά η εκδήλωση έγινε για να γίνει ευρύτερα γνωστό και στους νέους της πόλης μας.
Ο πρόεδρος του συλλόγου κ. Τσαβαλάς τόνισε μεταξύ άλλων στην ομιλία του:
«Κύριε Δήμαρχε, αγαπητοί συμπατριώτες, κυρίες και κύριοι. Ευχαριστώ όλους σας για την τιμή που μας κάνετε να παρευρεθείτε στη σημερινή μας εκδήλωση στην οποία μεταξύ άλλων θα γίνει και μια σύντομη παρουσίαση του βιβλίου « Η Βόνιτσα και η ιστορία της», που εξέδωσε ο Σύλλογος των εν Αθήναις Βονιτσάνων ο «Αμβρακικός» με την οικονομική ενίσχυση του Δήμου. Ευχαριστώ επίσης και τους εκπροσώπους των τοπικών ΜΜΕ για την παρουσία τους. Το βιβλίο η «Βόνιτσα και η ιστορία της» εκδόθηκε πριν ένα χρόνο και η πρώτη παρουσίαση του βιβλίου έγινε στις 10 Αυγούστου 2008 εδώ στην πόλη μας στο ξενοδοχείο «Βόνιτσα» των αδελφών Ιωάννου που μας παραχώρησαν την αίθουσα. Η συγγραφή του βιβλίου έγινε από τον εξαίρετο συμπατριώτη μας, φίλο και μέλος του Συλλόγου μας κ. Λεωνίδα Παληογιώργο, Ναύαρχο Π.Ν. ε.α. και Επίτιμο Αρχηγό του ΓΕΝ. Ήταν πριν δυόμιση χρόνια περίπου, που συζητώντας με τον ναύαρχο με την ιδιότητά μου ως Πρόεδρος του Συλλόγου των εν Αθήναις Βονιτσάνων του μετέφερα την επιδίωξή μου να γραφεί ένα βιβλίο για τη Βόνιτσα και την ιστορία της, και μάλιστα του έδειξα και το κείμενο της ομιλίας που πραγματοποίησα τον Αύγουστο του 2006 με θέμα «Το κάστρο της Βόνιτσας και η ιστορία του». Μου είπε ότι και αυτός έχει συγκεντρωμένα αρκετά στοιχεία για τη Βόνιτσα και προσφέρθηκε να γράψει το κείμενο το οποίο και έγινε αποδεκτό. Συμφωνήσαμε για το μέγεθος της εκδόσεως, ο γεν. γραμματέας του συλλόγου ο κ. Σ. Μπίτσης ανέλαβε να προσθέσει τις φωτογραφίες, η κ. Ειρήνη Βασιλάκου βοήθησε στην επιμέλεια του κειμένου και εγώ ως πρόεδρος ανέλαβα όλα τα υπόλοιπα τα σχετικά με την εκτύπωση και την κάλυψη των εξόδων της εκδόσεως. Αποτέλεσμα αυτού είναι το βιβλίο που έχετε σήμερα μπροστά σας, το οποίο τόσο ο συγγραφέας όσο και εγώ θεωρούμε ότι αποτελεί μια πολιτιστική προσφορά για την πόλη μας και τους κατοίκους της. Είναι βέβαια μια πρώτη προσπάθεια και πιστεύουμε ότι στο μέλλον θα υπάρξουν και άλλες. Ο συγγραφέας στην προηγούμενη παρουσίαση του βιβλίου αλλά και για τη σημερινή στην οποία δεν μπόρεσε να παραστεί λόγω ανειλημμένης υποχρεώσεως μας λέει για τα εξής:
Από τότε που έφυγα από τη Βόνιτσα για να ξεκινήσω μια επαγγελματική σταδιοδρομία έχουν περάσει πολλά χρόνια (μισός αιώνας). Ποτέ όμως δεν άφησα τη Βόνιτσα έξω από τη σκέψη μου και την καρδιά μου. Κράτησα ζωηρά μέσα μου την πόλη και τους ανθρώπους της, τις φυσικές της ομορφιές, το κάστρο και την άγνωστη σε μένα τότε ιστορία του. Έτσι θέλησα να μάθω περισσότερα για τον τόπο που γεννήθηκα και μεγάλωσα, τη Βόνιτσα, η οποία εκτός του ότι είναι προικισμένη με μια σπάνια φυσική ομορφιά ώστε να αποτελεί «το στολίδι του Αμβρακικού», έχει μια ιστορία δυόμιση (2,5) και πλέον χιλιετηρίδων. Μια ιστορία, που σε αντίθεση με άλλες περιοχές της Ελλάδας για τις οποίες έχουν γραφεί πάρα πολλά, είναι στο μεγαλύτερο μέρος της χαμένη στις σκοτεινές πλευρές της ιστορίας της πατρίδας μας ή είναι σκόρπια σε διάφορα κείμενα και έντυπα τα οποία πολλές φορές μας είναι άγνωστα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το εξής: Εάν κανείς ανοίξει μια από τις εγκυκλοπαίδειες και ανατρέξει στο λήμα Βόνιτσα θα διαβάσει: «Την ιστορία της Βονίτσης κατά τους μέσους αιώνας διαλευκαίνουσι εξόχως τα επί μέρους ανέκδοτα κατάλοιπα του Ιωάννου Αποκαύκου, μητροπολίτου Ναυπάκτου εις της οποίας την δικαιοδοσίαν, υπήγετο και η επισκοπή Βονδίτζης». (13ος) αιώνας. Πριν τρία χρόνια ο καθηγητής της Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων κ. Αθ. Παλιούρας, με την ευκαιρία της επανεκδόσεως του βιβλίου του «Βυζαντινή Αιτωλοακαρνανία», είχε πει χαρακτηριστικά: «Για την περιοχή αυτή η αρχαιολογική έρευνα βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα, ενώ ο αρχαίος, μεσαιωνικός και νεότερος βίος είναι εντελώς ανεξερεύνητος». Έλλειψη παρατηρείται και σε γραπτά κείμενα ( έγγραφα, επιστολές, ημερολόγια, φωτογραφίες κ.λ.π) που αφορούν στη Βόνιτσα που να είναι στην κατοχή κάποιων από τους κατοίκους. Εάν υπάρχουν δεν είναι γνωστό ποιος τα έχει ή δεν είναι διαθέσιμα στον ερευνητή, είτε δεν υπάρχουν γιατί έχουν καταστραφεί. Παράδειγμα το αρχείο του Κων/νου Μαλλιαρού αλλά και το φωτογραφικό αρχείο του αείμνηστου Θ. Αποστολόπουλου, φωτογράφου για πολλές δεκαετίες, του οποίου το μεγαλύτερο μέρος καταστράφηκε από νερά, και το άλλο χάθηκε. Εάν στα παραπάνω προσθέσουμε και μια γενικότερη αρνητική διάθεση για την παροχή στοιχείων από αυτούς που τα κατέχουν αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος της δυσκολίας που αντιμετωπίζει ο ερευνητής. Ευτυχώς τον τελευταίο καιρό αναπτύχθηκε μια αξιόλογη δραστηριότητα με τη συγγραφή βιβλίων αλλά και την έρευνα γύρω από την ιστορία της περιοχής μας, τα οποία και αποτελούν ανεκτίμητη πηγή για την άντληση στοιχείων για την ιστορία της Βόνιτσας. Το υλικό περιγραφής των γεγονότων και των στοιχείων που παρατίθενται στο βιβλίο προέρχεται από διάφορες πηγές: Εγκυκλοπαίδειες, διάφορες εκδόσεις, Αρχεία, Περιοδικός και ημερήσιος τύπος, προσωπικές μαρτυρίες προσώπων και όχι μόνον, τα οποία αναφέρονται στη βιβλιογραφία που υπάρχει στο τέλος του βιβλίου. Η μελέτη των διαφόρων εκδόσεων και εντύπων που αναφέρονται στη βιβλιογραφία και η συγκέντρωση και ταξινόμηση των θεμάτων που αφορούσαν στη Βόνιτσα ξεκίνησε αρκετά χρόνια πριν. Ήταν μια πολύχρονη και επίπονη προσπάθεια γιατί η έρευνα όσο μικρή και αν είναι, απαιτεί θέληση, χρόνο και μεράκι. Επί πλέον στην προσπάθειά μου αυτή υπήρξαν και πολλά κενά για μεγάλα χρονικά διαστήματα λόγω υπηρεσιακών απασχολήσεων. Ουσιαστικά η καταγραφή των στοιχείων που είχε συγκεντρώσει, σε ένα ενιαίο κείμενο, άρχισε πριν από τρία-τέσσερα χρόνια με παράλληλη προσπάθεια να διασταυρωθούν ώστε να είναι κατά το δυνατόν πλήρη. Στο κείμενο αυτό ο συγγραφέας πρόσθεσε και κάποιες από τις προσωπικές του αναμνήσεις από τη Βόνιτσα της δεκαετίας του 50, σαν ένα ελάχιστο φόρο μνήμης στους γονείς και διδασκάλους μας. Η επιδίωξή του ήταν να δοθεί μια σύντομη παρουσίαση της Βόνιτσας και της ιστορίας της, μέσα από ένα μικρό οδοιπορικό στη σύγχρονη Βόνιτσα και μια συνοπτική αναφορά στην ιστορία της.
Το οδοιπορικό ξεκινά με κάποιες αναφορές επισκεπτών για τη Βόνιτσα και μια περιγραφή για το πως μπορεί να έρθει κάποιος στη Βόνιτσα από την ξηρά και από τη θάλασσα, καθώς και για το περιβάλλον κατά τη διαδρομή. Ακολουθεί μια κατατοπιστική πιστεύω περιγραφή της σημερινής Βόνιτσας, του Κάστρου και των εκκλησιών της που αποτελούν χαρακτηριστικά στοιχεία της πόλεως, και κλείνει με μια σύντομη αναδρομή για τη ζωή στη Βόνιτσα μισό και πλέον αιώνα πριν με αναμνήσεις και εικόνες από το παρελθόν. Θα ήταν ευχής έργο -λέει ο συγγραφέας- να μπορούσε να περιλάβει περισσότερα στοιχεία από την κοινωνική ζωή στη Βόνιτσα τον 190 και 200 αιώνα, αλλά η έρευνα αυτή θα απαιτούσε πολύ χρόνο. Έτσι το μέγεθος του βιβλίου σε συνδυασμό με τον χρονικό περιορισμό για την έκδοσή του δεν μου επέτρεψαν να επεκταθώ, με αποτέλεσμα να μην αποφευχθούν και κάποιες παραλείψεις ή και πιθανά λάθη. (Λυπάμαι γι αυτό, επειδή εδώ υπάρχουν άτομα που οι γονείς τους έχουν προσφέρει πολλά στη Βόνιτσα, και επί πλέον η Βόνιτσα έχει αναδείξει σημαντικά πρόσωπα που συνέβαλλαν στην πολιτική και κοινωνική ζωή της πατρίδας μας. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό και αξίζει να τονιστεί εδώ σήμερα, ότι ο εκλεκτός συμπολίτης μας Δικηγόρος και ιστορικός Μιχ. Πίκουλας εξακολουθεί και παρουσιάζει τακτικά μέσα από τον τοπικό τύπο πολλά στοιχεία από την ιστορία και την κοινωνική ζωή του τόπου μας. Του ευχόμαστε να είναι καλά για να συνεχίσει αυτή την ανεκτίμητη προσφορά του. Αξιόλογο και πολύ σημαντικό είναι και το αρχείο σε φωτογραφίες και ντοκιμαντέρ του συμπατριώτη μας σκηνοθέτη Γ. Μπελεσιώτη που προβάλλονται κατά καιρούς. Επίσης σημαντική και αξιέπαινη είναι και η προσπάθεια του κ. Στυλιανού Ντίνου και των μαθητών του σχολείου Πληροφορικής στην διερεύνηση μέσω του διαδικτύου και παρουσίαση σημαντικών γεγονότων ή/και περιόδων της ιστορίας της Βόνιτσας, όπως επίσης και η εργασία για το Κάστρο της Βόνιτσας από μαθητές του Λυκείου με την επίβλεψη της καθηγήτριας Λουκίας – Κακούρη Αρνή που περιέχει αξιόλογα στοιχεία. Ανάλογη εργασία έχει γίνει και από μαθητές του Τεχνικού Λυκείου με την επίβλεψη του κ. Επαμεινώνδα. Νικάκη με θέμα τις εκκλησίες του Δήμου Ανακτορίων», τονίζει ο κ. Τσαβαλάς για να συνεχίσει κλείνοντας: Είναι γεγονός ότι σε αρκετά σημεία οι περιγραφές είναι γενικές ή πολύ συνοπτικές, και σε άλλες αρκετά λεπτομερείς και εκτεταμένες και ίσως κουράζουν τον αναγνώστη. Κρίθηκε όμως σκόπιμο, όπου υπήρχαν πρωτότυπα στοιχεία να καταγραφούν ώστε να αποτελέσουν μια προσφορά προς τους κατοίκους και ιδιαίτερα τους νέους, αλλά και ερέθισμα για παραπέρα έρευνα. Όπως ελέχθη και στην αρχή είναι πολλά τα κενά που αφορούν στην ιστορία της Βόνιτσας και θα πρέπει εκτός από αυτούς που αναφέρθηκαν στην αρχή, να ενθαρρυνθούν και άλλοι κυρίως οι νεότεροι ώστε να ξεκινήσουν κάποιες προσπάθειες γιατί αξίζει τον κόπο. Ιδιαίτερα σήμερα που ζούμε την εποχή με τις μεγάλες ανατροπές και όλα αλλάζουν: Ήθη, έθιμα, τρόποι και ιδέες. Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και θα πρέπει να διαλέξουμε ή τον αφανισμό μας μέσα στην απεραντοσύνη των διεθνικών κοινοτήτων και την παγκοσμιοποίηση, ή την επιβίωσή μας διατηρώντας την ελληνικότητα και την αυτογνωσία μας. Θα είμαστε αρνητές των προγόνων μας αν αφήναμε αβασάνιστα το ιστορικό και λαογραφικό υλικό να πέσει στη λησμονιά. Εξ άλλου η ενασχόληση με την ιστορία και τη λαογραφία, ιδιαίτερα του τόπου μας που είναι η ρίζα που μας τρέφει αποτελεί μια δημιουργική αλλά και ευχάριστη απασχόληση. Ο συγγραφέας μας λέει ότι έκανε αυτή την προσπάθεια, χωρίς να είναι συγγραφέας, ούτε ιστορικός ή ερευνητής. Είναι μια εργασία καθαρά ερασιτεχνική, η οποία με τη βοήθεια του Συλλόγου των εν Αθήναις Βονιτσάνων και του Δήμου αποτελεί μια πολιτιστική προσφορά στον τόπο μας, και ζητά την κατανόησή σας για τυχόν λάθη ή παραλείψεις. Εξ άλλου να μη μας διαφεύγει ότι εχθρός του «καλού» είναι το «καλύτερο» Εδώ τελειώνει το κείμενο που είχε προετοιμάσει ο συμπατριώτης μας ναύαρχος Λ. Παληογιώργος για την παρουσίαση του βιβλίου, αλλά δεν μπόρεσε να έρθει σήμερα εδώ να το παρουσιάσει λόγω άλλων υποχρεώσεων».
Μετά την παρουσίαση του βιβλίου πραγματοποιήθηκε η βράβευση των αθλητών του Αθλητικού Ομίλου Βόνιτσας για την άνοδό τους στην Γ’ Εθνική κατηγορία. Η βραδιά συνεχίστηκε με το χορευτικό ενηλίκων του Δήμου Ανακτορίου και έκλεισε με την ροκ συναυλία από το συγκρότημα FOXROT.

ΦΡΑΓΚΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ
sp_fragos@hotmail.com